سیستم مدیریت محتوا چیست؟

همانطور که در مقاله “ملزومات راه اندازی وب سایت” به آن اشاره کردیم برای راه اندازی وب سایت شما یه دامنه، هاست و یک نرم افزار احتیاج دارید. به این نرم افزار سیستم مدیریت محتوا یا CMS می گویند.

عبارت CMS مخفف Content Management System یا سیستم مدیریت محتواست. سیستم مدیریت محتوا همان نرم افزار سایت شماست که به وسیله آن می توانید سایت را بدون نیاز به دانش برنامه نویسی مدیریت کنید. مثلاً مقاله ای درج کنید، سفارشات را مدیریت کنید و…

تاریخچه CMS ها

سال ها قبل برای راه اندازی وب سایت به یک برنامه نویس یا کدنویس نیاز بود تا کل سایت را با استفاده از کدهای html و css پیاده سازی کند. این مدل سایت ها استاتیک نامیده می شوند. بدین معنی که صرفاً کدنویس قادر به ویرایش و ایجاد صفحات جدید بود و شما به عنوان کاربر و مدیر سایت نمی توانستید تغییراتی اعمال کنید. مثلاً برای یک تغییر ساده نظیر تلفن های تماسف می بایست از طراح می خواستید برای شما این کار را انجام دهد.

با گذشت زمان و رشد تکنولوژی، زبان های برنامه نویسی جدید شکل گرفت و به برنامه نویسان این اجازه را می داد که بخش هایی از سایت را داینامیک کنند. به این شکل که برخی اطلاعات جزئی و مهم نظیر همین شماره های تماس در قالب متغیرهایی تعریف می شد و یک پنل ساده در اختیار مدیر سایت قرار می گرفت تا مقادیر هر متغیر را بدون نیاز به اصلاح کدهای سایت اعمال نکند. بدین ترتیب اولین و ساده ترین سیستم های مدیریت محتوا ایجاد شدند.

به مرور زمان، بخش های مختلف سایت نیز داینامیک شد. به طوری که امروزه به کمک CMS ها می توانید یک سایت را به طور کامل راه اندازی و مدیریت کنید و حتی ظاهر آن را نیز بدون نیاز به دانش برنامه نویسی تغییر دهید.

سیستم های مدیریت محتوای مختلفی در طی این سال ها پا به عرصه وجود گذاشتند. برخی نظیر وردپرس رایگان بود و کاربران به راحتی به کدها دسترسی داشتند و می توانستند آن را به دلخواه خود تغییر دهند. برخی نیز پولی بود و صرفاً توسط شرکت ارائه دهنده پشتیبانی می شد.

در حال حاضر وردپرس بزرگترین و محبوب ترین سیستم مدیریت محتوا در دنیاست و تقریباً نیمی از وب سایت های دنیا به کمک وردپرس راه اندازی می شوند.

انواع سیستم مدیریت محتوا - cms
انواع سیستم مدیریت محتوا – cms

مقایسه وردپرس و CMS اختصاصی

حال قرار است به سوال اصلی این مقاله پاسخ دهیم. برای راه اندازی سایت، کدام بهتر است؟ سیستم مدیریت محتوای وردپرس یا CMS اختصاصی؟ برای پاسخ به این سوال می بایست ابتدا تفاوت های این دو را درک کنیم:

از نظر هزینه راه اندازی

وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای رایگان است. شما به راحتی می توانید آخرین نسخه آن را وب سایت رسمی وردپرس دریافت و بر روی هاست خود نصب کنید اما راه اندازی یک وب سایت با سیستم مدیریت محتوای اختصاصی هزینه بسیار زیادی در شروع کار برای شما به همراه خواهد داشت.

از نظر توسعه و ارتقاء امکانات

وردپرس رایگان است و ماژول ها و افزونه های زیادی به صورت رایگان و پولی برای آن ایجاد شده اند. شما می توانید به راحتی امکانات مختلفی را به آن ضمیمه کنید و هزینه کار نیز برای شما بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. البته در نظر داشته باشید این امکانات از پیش طراحی شده اند و ممکن است با ایده آل های شما کمی فاصله داشته باشد.

در یکی CMS اختصاصی هر تغییری نیاز داشته باشید می بایست توسط برنامه نویس امکان سنجی و تخمین هزینه شود. معمولاً اضافه کردن امکانات هزینه زیادی به همراه خواهد داشت ولی مطمئناً خروجی نهایی دقیقاً همان چیزی خواهد بود که مد نظر شماست.

از نظر پشتیبانی

وردپرس یک دنیای بسیار بزرگ است و وب سایت های آموزشی و خدماتی زیادی نیز دارد. هر مشکلی که داشته باشید افرادی هستند که به راحتی می توانند آن را حل و فصل کنند و هزینه پشتیبانی آن نیز مقرون به صرفه است.

در یک CMS اختصاصی صرفاً شرکت ارائه دهنده قادر به پشتیبانی خواهد بود و اگر به هر دلیلی قادر به همکاری نباشید پشتیبانی وب سایت شما با مشکل مواجه خواهد شد و کسی آن را بر عهده نمی گیرد.

تعداد زیادی از وب سایت ها تاپ دنیا از وردپرس استفاده می کنند
تعداد زیادی از وب سایت ها تاپ دنیا از وردپرس استفاده می کنند

از نظر به روز رسانی

هسته وردپرس، قالب و افزونه های آن به صورت مرتب آپدیت می شوند و از نظر امکانات، عملکرد، سرعت و امنیت ارتقاء می یابند. در یک CMS اختصاصی به ندرت این اتفاق می افتد و معمولاً انجام به روز رسانی مشمول هزینه ای مجزا خواهد بود و امکان ناسازگاری با نسخه های قبلی نیز وجود خواهد داشت.

از نظر سئو

وردپرس در طول زمان از نظر سئو به جایگاه بسیار بالایی رسیده است. افزونه های متعددی برای سئو سایت وردپرسی شما طراحی شده اند که کمک بسیار زیادی به ارتقاء سئوی صفحات می کنند. در یک سیستم اختصاصی این ابزارها می بایست توسط شرکت ارائه دهنده کدنویسی شوند تا خروجی مشابه افزونه های سئو وردپرس ایجاد نمایند. مسلماً کدنویسی اختصاصی افزونه های بزرگ سئوی وردپرس مثل Yoast seo یا Rank Math در یکی سیستم اختصاصی زمان و هزینه بسیار زیادی دارد.

از نظر سرعت

وردپرس به دلیل اینکه بسیار منعطف است و قابلیت اتصال افزونه ها و قالب ها را دارد به منابع بیشتری از هاست نیاز دارد. همچنین وردپرس امکانات اضافی از پیش طراحی شده دارد که در یک سیستم اختصاصی می توان از آنها چشم پوشی کرد. بنابراین سرعت یکی سیستم مدیریت محتوای اختصاصی از یک سایت وردپرسی بالاتر خواهد بود.

البته در نظر داشته باشید سرعت، پارامترهای مختلف دارد و ممکن است یک سایت وردپرسی بهینه شده از یک وب سایت اختصاصی سرعت به مراتب بالاتری داشته باشد.

داشتن یک هاست با کیفیت، استفاده از قالب و افزونه های استاندارد، بهینه سازی تصاویر و… می تواند سرعت وب سایت وردپرسی شما را تضمین کند.

روند رو به رشد استفاده از وردپرس در سال های اخیر
روند رو به رشد استفاده از وردپرس در سال های اخیر

از نظر امنیت

همانطور که گفته شد وردپرس دم دستی ترین ابزار برای راه اندازی وب سایت است. به رایگان می توانید آن را از منبع رسمی دریافت و نصب کنید. به همین دلیل بسیار پرکاربرد است و توسط افراد مختلف (با دانش کم و زیاد) مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل یک هدف مناسب برای هکرهاست.

بسیاری از هکرها با ارائه نسخه نال شده افزونه ها و قالب های پولی و درج کد مخرب در آنها می توانند شما را مجاب به نصب کنند تا پس از به سایت شما دسترسی داشته باشند. همچنین استفاده از پسوردهای ساده و رعایت نکردن نکات امنیتی مهم می تواند باعث دسترسی ساده هکر به وب سایت شما شود.

در یک سیستم اخنصاصی به دلیل اینکه کدهای سایت عمومی نیست هکر از جزئیات کدها و فایل ها آگاهی ندارد و معمولاً هک وب سایت های اختصاصی به مراتب کمتر اتفاق می افتد.

در نظر داشته باشید که رعایت نکات امنیتی، استفاده از پسوردهای اصولی، هاست مناسب با فایروال قوی، افزونه ها و قالب استاندارد تا حد بسیار زیادی مانع از هک شدن سایت وردپرسی شما خواهد شد.

نتیجه » کدام CMS مناسب شماست؟ اختصاصی یا وردپرس؟

حال که تفاوت های این دو سیستم مدیریت محتوا را بررسی کردیم می توانیم یک راهنمای کلی برای انتخاب CMS ارائه کنیم

چه موقع وردپرس؟

  • فرصت کمی برای راه اندازی سایت دارید
  • نمی خواهید در شروع کار هزینه زیادی پرداخت کنید
  • تیم کوچکی دارید که فاقد تخصص برنامه نویسی هستند
  • یک فروشگاه روتین با امکانات معمولی می خواهید
  • نمی خواهید با بزرگان بازار رقابت کنید
  • خیلی سخت گیر نیستید

چه موقع CMS اختصاصی؟

  • یک وب سایت با شرایط و ظاهر کاملاً اختصاصی نیاز دارید
  • با سرمایه زیادی می خواهید کار را شروع کنید و مشکلی بابت هزینه اولیه ندارید
  • در تیم خود کدنویس دارید و نیاز به برون سپاری ندارید
  • امکانات پیچیده ای نیاز دارید که در وردپرس قابل اجرا نیست
  • خیلی سخت گیر هست و به جزئیات خیلی اهمیت می دهید
  • می خواهید از همان ابتدا قدرتمند شروع کنید و با بزرگان رقابت کنید

سوالات متداول

سیستم اختصاصی همان قالب اختصاصی هست؟

سیستم مدیریت محتوا کل پلتفورم راه اندازی سایت را شامل می شود. قالب بخش بیرونی و نمای کار است. چه در وردپرس و چه در CMS اختصاصی می توانید قالب اختصاصی خود را داشته باشید. از نظر ظاهری محدودیت خاصی ندارید.

آیا وردپرس کند و امنیت آن پایین است؟

وردپرس به طور دوره ای بروزرسانی می شود و از نظر عملکرد، امنیت، سرعت و امکانات ارتقاء می یابد. وردپرس به تنهایی سرعت و امنیت بسیار خوبی دارد اما استفاده از قالب و افزونه های غیر استاندارد، هاست ضعیف، عدم بهینه سازی و … می تواند در سرعت و امنیت سایت وردپرسی شما تاثیر منفی داشته باشد.

برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی وردپرس گزینه مناسبی است؟

بله. بسیاری از فروشگاه های اینترنتی وب سایت خود را با وردپرس راه اندازی کرده اند. ابزارهای زیادی برای کنترل و ارتقاء امکانات فروشگاه های اینترنتی وردپرسی وجود دارند که با قیمت های مقرون به صرفه می توانید آنها را خریداری و برای وب سایت خود استفاده کنید.

آیا می توان از وردپرس به CMS اختصاصی یا بالعکس مهاجرت کرد؟

بله. گرچه روند کار کمی سخت و پر دردسر است و نیاز به دانش برنامه نویسی و سئو دارد اما می توان اطلاعات را منتقل نمود.